Czas przygotowania do przeżywania Tajemnicy Paschalnej, czyli do śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa, nazywany w Kościele katolickim Wielkim Postem, został określony jako okres czterdziestu dni. Posiada to znaczenie symboliczne. Kościół zapożyczył tu symbolikę biblijną. Liczba 40 jest jedną z najbardziej znanych liczb symbolicznych w Biblii. Bardzo często powtarza się ona w tekstach Pisma świętego i jest bogata w swojej treści.
W języku biblijnym liczba 40 oznacza dążenie ku lepszemu, odnowienie, naprawę, nawrócenie. Warto przywołać kilka wydarzeń biblijnych powiązanych z liczba 40, by wydobyć głębsze treści pomocne nam w lepszym rozumieniu i przeżywaniu Wielkiego Postu.
Kościół bowiem ten czas liturgiczny naznaczył tą właśnie symboliką, symboliką 40 dni.
Czterdzieści dni potopu
Biblia wprost pokazuje, że świat przed potopem był zły i grzeszny. Nadmienia nawet, że Bóg żałował, że stworzył człowieka. Postanowił zatem oczyścić świat ze zła i grzechu. Zesłał więc potop, kiedy to czterdzieści dni i nocy padał deszcz przez co zostało zatopione wszelkie zło świata. Bóg w wodach potopu odnowił świat, uczynił go lepszym. Z wód potopu wyłonił się niejako nowy, lepszy świat.  Czas Wielkiego Postu jest czasem odnowy naszego życia, dążymy do tego, co lepsze. Symbolem wód potopu, tego co nas odnawia i oczyszcza jest: modlitwa, post i jałmużna.  Czas Wielkiego Postu to czas naszego wewnętrznego oczyszczenia i zbliżenia do Boga.

Czterdzieści lat pobytu Izraelitów na pustyni. Mojżesz wyprowadził Izraelitów z niewoli z Egiptu. Wyprowadził ich  jako niewolników i wędrował z nimi na pustyni przez 40 lat. Tak ich prowadził do Ziemi Obiecanej. Przez 40 lat, Izraelici wędrując przez pustynię, napełnili się treściami Bożymi. Właśnie tam otrzymali Prawo, czyli Dekalog – 10 Przykazań Bożych, tam też nauczyli się, że Bóg jest kochającym Ojcem.

Czas Wielkiego postu pozwala nam przeżywać pustynię naszego serca. Jest to pustynia naszego osobistego wyciszenia i otwarcia na Boga. Oczyszczane serce staje się przestrzenią, którą napełniamy Bożymi treściami. Może to dokonywać się przez słuchanie Słowa Bożego i rozważanie Męki Pańskiej.

Jezusowy post na pustyni. Jezus przed rozpoczęciem swojej publicznej działalności, przebywał 40 dni i nocy na pustyni modląc się i podejmując post. Po tych dniach postu przystąpił do niego diabeł, aby Go kusić. Chciał Jezusa zwieść i oszukać. Jednak to Jezus zwyciężył szatana na pustyni i przez to okazał swoją Boską moc. Pokusy nie są jeszcze grzechem, ale mogą prowadzić do grzechu. Uleganie pokusom stanowi zwycięstwo złego i prowadzi człowieka do upadku. Ludzi upadli w grzech, szatan nie musi więcej kusić, bo wpadli już w jego sidła. Będzie więc szczególnie kusił tych, którzy należą do Chrystusa, aby ich złamać i odwieść od Boga. My dzisiaj rzadko mówimy o pokusach szatana, częściej nazywamy je ludzką słabością,
naszą złą skłonnością. Czas Wielkiego postu jest czasem walki z pokusami, zachętą do zauważania ich i nazywania po imieniu.

Czterdzieści dni ukazywania się Chrystusa. Pan Jezus przez 40 dni po swoim Zmartwychwstaniu ukazywał się swym uczniom. To ukazywanie się Zmartwychwstałego Jezusa swoim przyjaciołom nazywamy chrystofaniami. Ten piękny czas 40 dni po Zmartwychwstaniu Jezusa, kiedy przychodził do swych uczniów był budowaniem Kościoła. W tym to czasie Chrystus ustanowił Piotra Głową Kościoła, ustanowił sakrament chrztu i pojednania, a także przygotował Apostołów na Zesłanie Ducha Świętego.

Czas Wielkiego Postu również dla nas powinien być naznaczony wzmożonym trudem budowania Kościoła i wspólnoty, w której żyjemy.